دارایی فکری چیست؟

دارایی فکری(Intellectual Property): به دارایی‌های حاصل از خلاقیتهای فکری انسان اطلاق می‌گردد که عمدتاً در دو زمینه کلّی صنعتی (نظیر اختراعات، طرحهای صنعتی، علائم و نامهای تجاری) و ادبی و هنری (نظیر آثار مکتوب، نرم‌افزارهای رایانه‌ای، موسیقی، شعر، فیلم و مجسمه‌سازی) می‌باشند.

پدیدآورنده:‌ به فرد یا افراد حقیقی اطلاق می‌گردد که یکی از مصادیق دارایی فکری را (در زمان همکاری با مؤسسه و با استفاده از تسهیلات آن) ایجاد کرده باشند.

اختراع: محصول یا فرآیندی است که راه نوینی را جهت انجام کاری و یا راه حل فنی جدیدی را برای حل مشکلی ارائه می‌نماید. اختراعی قابل ثبت است که جدید، حاوی گام ابتکاری و عملاً قابل استفاده بوده و از موارد غیرقابل ثبت مندرج در قانون )نظیر تئوریها، روشهای ریاضی، روشهای معالجه انسان یا حیوان، روشهای انجام تجارت و کشف مواد طبیعی( نباشد.

نوآوری(Innovation): عبارت است از بکارگیری موفق ایده‌های نو که به صورت محصول و یا خدمات جدید یا بهبودیافته، عملاً مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.

گواهینامه اختراع (Patent): عبارت‌است از سندی متضمن گواهی حقی انحصاری که در قبال افشای جزئیات فنی یک اختراع برای عموم، برای یک دوره زمانی محدود (معمولاً 20 ساله) به مالک اختراع اعطا می‌گردد و البته در کشور یا کشورهایی معتبر است که این اختراع در آنها به ثبت رسیده باشد.

دارندۀ گواهینامه اختراع، دارای حقی انحصاری جهت تولید، توزیع، استفاده و یا واگذاری نتیجه اختراع خود می‌باشد. پس از انقضای مدت زمان اعتبار گواهینامه اختراع، عموم می‌توانند از نتایج آن بصورت رایگان استفاده نمایند.

واگذاری امتیاز بهره‌برداری از دارایی فکری(Licensing): قراردادی‌است بین مالک دارایی فکری و متقاضی بهره‌برداری از آن دارایی که به‌موجب آن قرارداد، متقاضی در قبال پرداخت مبلغی(به‌صورت درصدی از درآمد خالص حاصل از فروش محصول(Royalty) و یا مبلغی ثابت)، مجوز بهره‌برداری از دارایی فکری را بدست می‌آورد.

حامی(Sponsor): افرادی حقیقی یا حقوقی (اعم از دولتی یا غیر دولتی) هستند که در کنار مؤسسه و پدیدآورنده در ایجاد دارایی فکری (معمولاً از طریق حمایت مالی) سهیم می‌باشند.